البته شاید اغلب مردم وقتی برای گرفتن پاسخ انتقادات و پیشنهادهای خود به سراغ اعضای شورای شهر می‌روند و انتظار دارند تا اعضا مطالبات آنها را به‌عنوان نمایندگان‌شان در شهر دنبال کنند کمتر بدانند که چه انتظاری باید از اعضای کمیسیون نظارت و حقوقی شورای شهر تهران داشته باشند، این در حالی است که خود اعضای این کمیسیون معتقدند اساس تشکیل کمیسیون نظارت و حقوقی پیگیری مطالبات مردم است؛ به‌عبارتی این کمیسیون چکیده‌ای از نتایج و مصوبات کمیسیون‌های دیگر شورا را بررسی می‌کند تا جلوی هرموردی که احیانا باعث میشود در حق مردم کوتاهی صورت بگیرد گرفته شود. عباس جدیدی به‌عنوان یکی از اعضای جدید شورای شهر، معاونت کمیسیون نظارت و حقوقی شورای شهر را برعهده دارد. به‌همین خاطر با وی به گفت‌وگو نشستیم تا از روند کاری این کمیسیون از زمان تشکیل شورای چهارم تاکنون باخبر شویم. ماحصل گفت‌وگو با وی را در ادامه می‌خوانید.
- آقای جدیدی با توجه به اینکه شما نایب رئیس کمیسیون نظارت و حقوقی شورای اسلامی شهر تهران هستید، نحوه نظارت بر فعالیت‌های شهرداری اعم از فعالیت‌های عمرانی، فرهنگی، اجتماعی و ... را در شوراهای پیش چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بنده نمی‌خواهم با بیان مشکلاتی که بود، زحمات گروه قبلی در کمیسیون نظارت و حقوقی شورای شهر را زیر سؤال ببرم و همین‌جا از زحمات اعضای قبلی تشکر می‌کنم. همین حالا ما از تجارب، طرح‌ها و برنامه‌ریزی‌های آنها بهره می‌بریم چراکه برای آنها ماه‌ها و سال‌ها زحمت کشیده شده است. خوشحال هم هستم که مدیران گذشته به اهمیت موضوع نظارت، واقف بودند و گروهی را به همین منظور البته با توجه به شرایط زمانی و مکانی خاص شهرداری آن موقع تشکیل دادند. به‌هرحال کمیسیون نظارت شوراهای قبلی با شرایط آن زمان کار را پیش می‌برد؛ به‌عنوان مثال 8-7 سال پیش بین بودجه نقدی و غیرنقدی در شورا آن‌چنان فرقی وجود نداشت و لذا چیزی را نمی‌شد در این باب نظارت کرد. البته با توجه به رخداد‌ها و پیشرفتی که در امر شفاف‌سازی شهرداری صورت گرفت به تناسب آن، امر نظارت هم باید قوی‌تر و پررنگ‌تر می‌شد. این امر اتفاق افتاد اما به‌هرحال همانطور که گفتم حجم کار معاونت نظارت و حقوقی شوراهای قبلی شهر تهران با معاونت کنونی فرق می‌کرد و نمی‌توان خیلی فعالیت‌های کمیسیون نظارت و حقوقی در دو دوره را باهم مقایسه کرد.
- در حال حاضر از این نظر (نظارت شورا بر شهرداری) در کجا قرار داریم؟ به‌عبارتی کار کمیسیون نظارت و حقوقی در شورای چهارم چقدر وسیع‌تر شده است و حالا چه فعالیت‌هایی را انجام می‌دهد؟
اکنون ما راجع به شهری حرف می‌زنیم که از کلانشهر هم فراتر رفته است؛ تهرانی که در روز 12میلیون نفر و در شب 9میلیون نفر جمعیت دارد. تهران یک‌ابرشهر است که مسائل و مشکلات مدیریت شهری و پیچیدگی‌های خودش را دارد و این،کار ما را بسیار سخت می‌کند. به‌طور نمونه بحث حریم شهر تهران خودش به‌تنهایی بسیار مفصل است. در این بین البته کار قشنگی از سوی مدیریت شهری و شورای شهر صورت گرفت و آن خلق سند چشم‌انداز 20ساله شهری بود.
این سند چشم‌انداز باعث شد تا طرح جامع به‌وجود آید و در نتیجه آن طرح تفصیلی به‌وجود آمد که سبب شد تا در راه توسعه و پیشرفت و نظارت دچار سردرگمی نشویم. با وجود این، امر نظارت روی همین سند چشم‌انداز و صیانت از افق 20ساله طرح جامع و تفصیلی شهر تهران بازهم گستردگی و پیچیدگی خاص خودش را دارد؛ یعنی سند راه وجود دارد اما برای صیانت از این سند، امر نظارتی هم باید به موازات اجرای سند پیشرفت کند.از زمانی که مسئولیت معاونت نظارت و حقوقی را به بنده سپردند سند چشم‌انداز 20ساله، طرح جامع و طرح تفصیلی شهر تهران عملیاتی شده بود اما امر نظارت به‌جهت مسائلی جای خودش را پیدا نکرده و با وجود تمام سعی و تلاش عزیزان قبلی مغفول مانده بود. البته این نکته را هم باید مدنظر قرار داد که در اواخر دوره شورای سوم هم زمان کافی برای بازنگری در امر نظارت براین منظور وجود نداشت.
- بر این اساس مهم‌ترین اقدامات شما از زمان ورودتان به شورای شهر و قبول مسئولیت معاونت نظارت و حقوقی تاکنون چه بوده است؟
طی این مدت با کمک استادان و کسانی که واقعا در امر نظارت تجارب خوبی داشتند و به‌واقع صدها ساعت کار تحقیقاتی و مطالعاتی در این حوزه انجام داده بودند، تهران را به 5پهنه تقسیم کردیم. برای هر پهنه هم نیروهای مجربی انتخاب کردیم که به شرایط جغرافیایی آن پهنه‌ها کاملا آشنا هستند. این افراد واقعا کار نظارت را بر ما ساده‌تر می‌کنند. از سوی دیگر سامانه هوشمندی را راه‌اندازی کردیم. این سامانه شامل بخش‌های مختلفی است که مردم می‌تواند انتقادات، پیشنهادها، شکایات و نظرات و خیلی دیگر از نکات خود را از طریق آن به گوش ما برسانند. البته فعلا این سامانه با 12اپراتور فعالیت می‌کند اما در آینده گسترش خواهد یافت. هدف از تشکیل این سامانه هم کمک به نظارت بود چراکه متوجه شدیم نمی‌شود جای‌جای شهر تهران را با وجود 15هزار میلیارد تومان بودجه برای شهرداری آن، 22منطقه، 9سازمان و بیش از 50 شرکت تابعه شهرداری فقط با نیروی انسانی نظارت کرد. طی این مدت مسئله محوری را نیز در دستور کار خودمان قرار دادیم و مسائل مختلف را براساس اولویت جدول‌بندی کردیم. مثلا مسائل بافت فرسوده، حریم شهر تهران، خدمات شهری، مترو، آلودگی هوا، توسعه فضای سبز و توسعه فضای فرهنگی- ورزشی را به‌عنوان اولویت‌های مهم شهر تهران بخش‌بخش کرده‌ایم و بهصورت مسئله‌محوری روی آنها نظارت می‌کنیم. در دفترچه‌هایی نیز شاخصه‌های نظارتی این مسائل را مشخص کرده‌ایم.
- صحبت از پیشرفت امر نظارت در شورا کردید؛ میشود بیشتر راجع به این موضوع صحبت کنید.
ببینید به نظر من الان بحث نظارت ما در امورات شهری و مدیریت شهری با استانداردهای جهانی فاصله بسیار دارد. باید سطوح‌مان را با استاندارد جهانی یکی کنیم چراکه همانطور که گفتم تهران یک ابرشهر است. به همین منظور ما داریم از کارشناسانی بهره می‌بریم تا ما را در به‌روز کردن دانش نظارتی کمک کنند. تاکنون آزمون و خطاهایی هم انجام شده است؛ زیرا ما با واقعیت‌هایی که باید باشد فاصله داریم و ناچار باید از طریق آزمون و خطا هنگام استفاده از مدل‌های جهانی به نقطه مطلوب دست پیدا کنیم. خب تهران ویژگی‌های خاص خودش را دارد و نمی‌شود انتظار داشت مثلا روشی که در یک‌شهر اروپایی جواب داده است در تهران هم جواب دهد.
- به‌نظرتان با روش‌های کمیسیون فعلی، چقدر از میزان خطاهای موجود در نظارت بر کار مدیریت شهری کاسته میشود؟
البته ادعا نداریم که درصد اشتباه را می‌توانیم به‌صفر برسانیم اما به‌نظر می‌رسد با روش‌های جدید به‌کار گرفته شده 30درصد از خطاهایی که قبلا در حوزه نظارت بود، کم میشود. البته نکته‌ای وجود دارد و آن اینکه مردم باید ما را کمک کنند. هر شهروندی به اندازه خودش حق و حقوقی دارد. ابتدا شهروندان باید از این حق و حقوق آگاه شوند و سپس به سهم خودشان به مدیران شهری کمک کنند. حتی هر فرد می‌تواند در این راه ایده و طرحی ارائه کند زیرا نظارت امری عمومی به‌حساب می‌آید.
- آیا از روند اجرای کار رضایت دارید؟
به‌هرحال کم و کاستی‌هایی وجود داشته است. از سوی دیگر یکسری مقاومت‌هایی در برابر کار ما تاکنون صورت گرفته که با درایت مدیران بالا رتبه شهرداری و شورای شهر این مقاومت‌ها بسیار کم شده است. اما من همین‌جا اعلام می‌کنم که کار کمیسیون نظارت و حقوقی مچ‌گیری نیست بلکه دست‌گیری است. همین رویکرد باعث شده تا همان افرادی که در برابر کار ما مقاومت می‌کردند اکنون یار و یاور ما شده‌اند و واقعا دارند الان به ما در امر نظارت کمک می‌کنند. به هر ترتیب رویکرد ما در این 5ماه گذشته به سمت و سوی این بوده که حق مردم پایمال نشود تا مردم رضایت داشته باشند؛ دقیقا همان نکته‌ای که مقام معظم رهبری بر آن تاکید دارند. ایشان وقتی کار شورا را به 3بخش حمایت، هدایت و نظارت تقسیم کردند بنده سبکبال شدم و این شد که در کمیسیون تصمیم گرفتیم کارمان را با جدیت بیشتری ادامه دهیم. نکته اینجاست که بدون امر نظارت تخصصی به‌هیچ وجه رضایتمندی مردم محقق نمی‌شود.
- به نظر شما در اجرای برنامه پنجساله دوم توسعه شهرداری تهران بیشتر باید روی کدام حوزه‌ها نظارت بیشتری صورت بگیرد؟
وقتی رویکرد اصلی در برنامه پنجساله دوم توسعه فرهنگی- اجتماعی مطرح میشود ما باید دقت کنیم که این برنامه از این مسیر خارج نشود. همین کار هم بسیار سخت خواهد بود و یک کار تخصصی است.
- به نظر شما آیا برون‌سپاری در شهرداری (واگذاری کارها به دفاتری مثل الکترونیک شهر) روند مناسبی را طی می‌کند؟
یکی از موضوعات مهمی که به کمیسیون نظارت و حقوقی سپرده شده بحث پیگیری مدیریت یکپارچه شهری است. برای این منظور باید برون‌سپاری صورت بگیرد. اگرچه معتقدیم مدیریت یکپارچه باید هرچه زودتر تحقق یابد اما هنوز بعضی کارها برای تحقق این امر انجام نشده ولی به‌نظرم مدیران شهری پیگیر مسائل مربوطه هستند.
- در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی، سهم حمل و نقل عمومی کشور برای سال 93 فقط 5هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده. برای تامین اتوبوس هم حدود 80میلیارد تومان بودجه در نظر گرفته‌اند. نظر شما در این رابطه چیست؟
وقتی همه دارند از معضل آلودگی هوا رنج می‌برند باید توسعه حمل و نقل عمومی در اولویت قرار گیرد. باید مسئله مترو بهصورت ویژه در دستور کار قرار گیرد. نباید چشم‌مان را روی اینکه سالانه هزاران نفر جان خود را به‌خاطر آلودگی هوا از دست می‌دهند ببندیم. این مسئله‌ای را که بیان کردید در حال رخ دادن است که اعضای شورای شهر با تعصب خاصی در برنامه سالانه و پنجساله دوم توسعه شهرداری مسئله مترو را مدنظر قرار داده‌اند و 2500میلیارد تومان بودجه به مترو اختصاص داده شده است. توقع ما از دولت و مجلس هم همین است که سهم بودجه شهرداری را از بودجه کل کشور بدهد زیرا این حق مردم است. یک مثال بزنم: 60درصد جرایم رانندگی باید به کلانشهرها پرداخت می‌شده که از این میزان 45درصد فقط مخصوص تهران بوده ولی تاکنون تنها یک‌میلیارد تومان آنها به شهرداری پرداخت شده است. پس باید دولت همکاری لازم را داشته باشد تا بتوان مشکلات موجود تهران را رفع کرد.
حضور اعضای هیات دولت در شورا لازم است اما کافی نیستتعاملات دولت با شهرداری و شورا را از 2منظرمی‌توان بررسی کرد؛ نخست اینکه با توجه به بحثی که 2هفته پیش به‌خاطر استعفای دکتر سلطانی‌فر از شورا به‌دلیل حضور ایشان در سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به‌وجود آمد باید بیان کنم ما با حضور اعضای شورای شهر در دولت اصلا مخالف نیستیم. اتفاقا این نقطه مثبتی است. به هرحال این افراد تعصب خاصی نسبت به شورا دارند و می‌توانند به ما در پیشبرد اهدافمان یاری‌رسان باشند. بحث خدمت که باشد دیگر مهم نیست در کجا قرار دارید و مهم این است که مثمر ثمر باشید اما نباید مانع این شویم تا افرادی که ظرفیت بالایی دارند به جایگاه واقعی خود نرسند. بحث دیگر هم همان حضور دولتی‌ها در شورا و شهرداری است. یکی از تدبیرهای دولت تدبیر و امید تاکنون همین حضوراعضای هیات دولت، در شورا بوده است. البته این لازم هست اما کافی نیست. تعاملات باید خیلی بیشتر از این باشد و صرفا حضور کافی نیست. با خردجمعی می‌توان به نتیجه مناسب رسید. هرگاه بین دولت و مجلس، شهرداری و شورای شهر، دولت و شورای شهر فاصله افتاده است ضررش را مردم دیده‌اند. پس باید برای حفظ و منافع ملی پا روی خیلی مسائل شخصی گذاشت.
